Χάθηκε η Ιθάκη

Ας μη μιλάμε για επιστροφή. Για μας σβύστηκε η Ιθάκη από τον χάρτη. Εμείς είμαστε από τους κολασμένους της δικής μας γης. Τιμωρημένοι να ζούμε με αναμνήσεις. Παίρνουμε άδεια από τον Τούρκο αστυνομικό για να ζήσουμε λίγες ώρες ψευδαίσθησης πως ανήκουμε τάχα μου και εμείς κάπου. Η ζωή μας διαδρομές προς πίσω. Ξανά και ξανά το ίδιο. Μέχρι να δώσουν το τέλος σε αυτόν τον καϋμό λίγες φτυαριές χώμα. Ξένο χώμα. (Αμμόχωστος 2020)

Παγκόσμια μέρα Προσφύγων 2020

Παγκόσμια μέρα προσφύγων η σημερινή. Και μετά τι; Τι σημαίνει αυτό για τους ίδιους τους πρόσφυγες;
Τι σημαίνει στην πράξη να αφιερώνουμε μια μέρα στους απόκληρους της γης;

Καθημερινά άνθρωποι υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, να αφήσουν το σπίτι τους και να περπατήσουν τον κολασμένο δρόμο της προσφυγιάς.

Τι μπορώ να κάνω γι΄ αυτούς τους ανθρώπους αφού δεν βρίσκω λόγια παρηγοριάς;
Τι μπορεί να πει κάποιους σε αυτούς που η ελπίδα τους πνίγηκε σε ένα ναυάγιο κάπου στη Μεσόγειο, που το δάκρυ τους στέγνωσε αναζητώντας ένα μέρος με νερό και σκιά και που η χαρά τους σκοτώθηκε στα επικίνδυνα περάσματα των βουνών;

Μπορώ να υποκλιθώ μπροστά τους. Επειδή χρησιμοποιούν όλα τα μέσα να σώσουν τα παιδιά τους και τη δική τους ζωή από φυσικές καταστροφές, λιμούς και κυρίως πολέμους. Γιατί κουβαλούν στην πλάτη τους τους γονείς τους και ας πρέπει να διανύσουν χιλιάδες χιλιόμετρα ξυπόλητοι.

Μπορώ να μιλήσω όταν τους βρίζουν και τους διώχνουν οι τυχεροί του πλανήτη.

Μπορώ να φωνάξω ότι είναι άνθρωποι και πως αυτή η γη είναι πολύ μεγάλη και μπορεί να μας χωρέσει όλους.

Μπορώ να φιλήσω τα χέρια των γονιών που έσκαψαν σε ξένο χώμα να θάψουν τα παιδιά τους.

Μπορώ να πάρω αγκαλιά τα παιδάκια που ξέφυγαν από τον πόλεμο και που έχασαν στον δρόμο την μαμά και τον μπαμπά τους. Να τα λούσω με δάκρυα και αγάπη γιατί είναι και δικά μου παιδιά.

Μπορώ να μιλήσω, μπορώ να φωνάξω και να διεκδικήσω εγώ γι' αυτούς τους ανθρώπους που τόσο πολύ μας τρομάζουν και ταυτόχρονα είναι αόρατοι.

Μπορώ να διαμαρτυρηθώ γιατί όλο και λιγότερο πια ακούμε στις ειδήσεις τι γίνεται με τους πρόσφυγες που φτάνουν στα νησιά μας, γιατί δεν βλέπουμε πια εικόνες;

Μπορώ να υπερασπιστώ την άποψη ότι το προσφυγικό ζήτημα είναι ανθρωπιστικό και όχι διαχειριστικό.

Μπορώ να ενώσω την φωνή μου με την δική τους, αυτήν των άλλων προσφύγων, για να μας ακούσουν όλοι ότι δεν θέλουμε τον δικό τους τόπο, θέλουμε τον δικό μας.
Δεν ξυπνήσαμε ένα πρωί και αποφασίσαμε να γίνουμε πρόσφυγες.
Μας ανάγκασαν.
Μας βίασαν.
Μας έδιωξαν.
Μας πήραν τα πράγματα μας αλλά δεν θα μπορέσουν να πάρουν τη ψυχή μας.

Σφίγγουμε την πέτρα και την κάνουμε ψωμί να ταΐσουμε τα παιδιά μας.
Μαζεύουμε την βροχή στη χούφτα μας για να τα ποτίσουμε.
Βάζουμε το σώμα μας μπροστά για να τα σώσουμε από ανθρώπους και θηρία.
Ορκιζόμαστε ότι θα αντέξουμε.
Θα αντέξουμε το βουβό και ατελείωτο δράμα της προσφυγιάς.



Η φωτογραφία είναι από προσφυγικό καταυλισμό της Κύπρου, 1974.

Χαιρετίσματα στον Ζακ και στον Βαγγέλη Γιακουμάκη...

Απόψε κοιμήσου ήσυχα Ελένη.
Μη φοβάσαι άλλο τη θάλασσα, μην τρέμεις τους ανθρώπους.
Απόψε κοιμήσου ήσυχα Ελένη.
Οι εφιάλτες σου καταδικάστηκαν.
Τα τέρατα φυλακίστηκαν.
Η μάνα και ο πατέρας σου πήραν μίαν ανάσα ανάμεσα στους λυγμούς τους.
Κοιμήσου Ελένη, κανείς δεν μπορεί πια να σου κάνει κακό.

Αναζητείται η Ευρώπη

Πέρασαν 75 χρόνια από την ημέρα που ο Κόκκινος Στρατός έβαλε τέλος στο Γ’ Ράιχ.

Η φασιστική Γερμανία έσκυβε το κεφάλι μπροστά στους συμμάχους και αποδεχόμενη την ήττα της υπέγραφε την άνευ όρων συνθηκολόγηση.

Η Γερμανία ηττήθηκε στον παγκόσμιο πόλεμο που ίδια προκάλεσε.

Στη διάρκεια της σχεδόν 5ετούς γερμανικής κυριαρχίας πάνω σε χώρες και λαούς, πέθαναν εκατομμύρια άνθρωποι είτε στο μέτωπο, είτε από πείνα, είτε από κρυοπαγήματα και κακουχίες.

Τουλάχιστον 6 εκατομμύρια ψυχές βασανίστηκαν και υπέφεραν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και δολοφονήθηκαν μέσα σε φούρνους γερμανικής έμπνευσης. Το λάθος τους ήταν απλό αλλά κολάσιμο. Γεννήθηκαν Εβραίοι, γεννήθηκαν Σίντι, γεννήθηκαν με σεξουαλικό προσανατολισμό που δεν ήταν συμβατός με τις κοινωνικές νόρμες, ήταν κομμουνιστές και πολεμούσαν την ναζιστική Γερμανία, ήταν πιστοί διαφορετικών δοξασιών και θρησκειών, ήταν άνθρωποι διανοούμενοι, ήταν απλά κάποιοι που ο χαφιές της γειτονιάς δεν τους συμπαθούσε και τους κάρφωνε στους ES ES.

Εκτός από τα ανθρώπινα θύματα, οι οικονομίες των χωρών που ενεπλάκησαν στον πόλεμο καταρρεύσαν και η Ευρώπη ζωντανή-νεκρή προσπαθούσε να βρει τον βηματισμό της μακριά από τους πολέμους που την ταλάνιζαν όλες τις προηγούμενες δεκαετίες.
Μια πολύ σημαντική επέτειος λοιπόν η σημερινή για την Πατρίδα μας -που υπέφερε τα πάνδεινα από την χιτλερική Γερμανία, για τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες για το γεγονός ότι μετά το 1945 πάνω στα χαλάσματα άνθισε το λουλούδι της ειρήνης.

Για συμβολικούς λόγους επιλέχθηκε η 9 Μάη και ως η «μέρα της Ευρώπης» για να μας θυμίζει πως μόνο με αλληλεγγύη και σεβασμό μπορεί να διασφαλιστεί η ειρήνη στη γηραιά Ήπειρο.

Πράγματι τα καταφέραμε και δεν είχαμε ξανά πόλεμο. Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι καλά. Η Ευρώπη των λαών χωλαίνει και αφήνει να μεγαλώνει τα χάσμα ανάμεσα στις χώρες της. Χώρες με διαφορετικές ταχύτητες.

Η Γερμανία παρόλο που ήταν η αιτία να για δυο παγκόσμιους πολέμους τον προηγούμενο αιώνα, και παρ' όλη την ντροπιαστική συνθηκολόγηση που την ανάγκασαν οι Ρώσοι να υπογράψει, μοιάζει να ξεχνά το κακό της παρελθόν και να θεωρεί ότι ακόμα και σήμερα οι άλλοι ευρωπαϊκοί λαοί είναι κατώτεροι του δικού της. Φυσικά όχι στα φυλετικά χαρακτηριστικά αλλά σε όλα τα υπόλοιπα.

Αυτό πρέπει να αλλάξει. Να αλλάξει σύντομα για να μην μπούμε ξανά σε νέες περιπέτειες.

Η πανδημία είναι η ευκαιρία μας να συνάψουμε ξανά ένα συμβόλαιο μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών που θα βασίζεται στην ισότητα, στην συνοχή, την αλληλεγγύη και τον αλληλοσεβασμό.

Αυτή την Ευρώπη θέλουμε. Αυτή την Ευρώπη θέλουμε να γιορτάζουμε.

Παγκόσμια μέρα ελευθερίας του Τύπου

Για την Ελλάδα αυτή η είδηση δεν είναι τίποτα άλλο από ένα σύντομο ανέκδοτο.
Ειδικά την τελευταία πενταετία ζήσαμε αρκετά τραγελαφικά πλην όμως επικίνδυνα φαινόμενα που σχετίζονται με κυβερνήσεις και την εξάρτηση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης από αυτές.

Για να φρεσκάρουμε την μνήμη, θυμίζουμε τη διαδικασία "τσίρκο" με την αδειοδότηση των καναλιών που ενώ θα μπορούσε να ήταν μια κίνηση που θα έβαζε επιτέλους ένα πλαίσιο στην άναρχη λειτουργία του μιντιακού συστήματος, αποδείχτηκε ότι τα κίνητρα της κυβέρνησης ήταν μικρά και ταπεινά.

Ένα δεύτερο νωπό και εν ενεργεία φαινόμενο είναι η χρηματοδότηση των 11 εκ. + 8 εκ. της Κυβέρνησης προς τα Μέσα, με το πρόσχημα την υπεύθυνη ενημέρωση λόγω της πανδημίας.
Μα καλά, δεν εξυπακούεται ότι ειδικά σε αυτές τις πρωτόγνωρες και δραματικές στιγμές, μίντια και δημοσιογράφοι θα πράξουν τα δέοντα; Πρέπει να πληρώνονται ειδικά για το αυτονόητο;

Εκ των πραγμάτων, είναι ηλίου φαεινότερο ότι μετά από τα 20 εκ. η ανεξαρτησία και αυτονομία των Μέσων ως προς την κατασκευή των ειδήσεων πάει περίπατο και φυσικά γίνονται οι προπαγανδιστές αυτών που τους πληρώνει.

Ασφαλώς είμαστε μια χώρα της Δύσης, ωστόσο έχουμε μιαν ιδιότυπη αντίληψη όσον αφορά στα πρότυπα του δυτικού πολιτισμού και έχουμε μια ροπή σε φαινόμενα που παρατηρούνται σε μη δημοκρατικές χώρας.

Η ελευθερία του Τύπου είναι εξίσου ζωτικής σημασίας με το οξυγόνο στον αέρα που αναπνέουμε.
Η ανεξάρτητη δημοσιογραφία είναι το οξυγόνο που βοηθά να αναπτύξουμε κριτική σκέψη απέναντι στα γεγονότα και όχι -όπως λέει ο θυμόσοφος λαός- να τα καταπίνουμε αμάσητα.



η φωτογραφία είναι από "2017: Grim year for free speech and media freedom | DW Freedom ...
https://images.app.goo.gl/Cdte9NZvphiA35SU9"

Δημοκρατία, ενότητα και αγώνας

21 Απριλίου 1967. Μια χώρα αλυσοδένεται από μια χούφτα φασίστες.

Συλλήψεις, βασανιστήρια, δολοφονίες, εξορίες.

Χαφιεδισμός, τραμπουκισμός, ξερονήσια, εκτελέσεις.

Προδοσία, αίμα, αγωνία για τον πατέρα, την μάνα, τον αδελφό, την Μαρία, τον Πέτρο, την Αναστασία, αγωνία για χιλιάδες δημοκρατικούς πολίτες που μπαίνουν στο στόχαστρο από τους χουντικούς.

ΕΑΤ, ΕΣΑ, Μπουμπουλίνας, τόποι ντροπής.

Το ραδιόφωνο κολλημένο στο αυτί για να ακουστεί η φωνή της Deutsche Welle και του ΒΒC.

Διοργάνωση συλλαλητηρίων από τους Απόδημους Έλληνες και τους Έλληνες φοιτητές σε μεγάλες πόλεις της Ευρώπης και του κόσμου. Ο φιλελληνισμός αναβιώνει ξανά στην καρδιά της Ευρώπης. Ο Ελληνισμός δεν φιμώνεται.

Στην Κύπρο, οι Χουντικοί δυστυχώς απέκτησαν όχι μόνο οπαδούς αλλά και συνεργάτες. Απότοκο της συνεργασίας η προδοσία του νησιού με επακόλουθο την τουρκική εισβολή.

Η επιτυχία του απριλιανού πραξικοπήματος αναδεικνύει πόσο εύκολο είναι να καταλυθεί η Δημοκρατία αν Πολιτεία και πολίτες δεν την οχυρώνουμε καθημερινά.
Είναι πολύ επικίνδυνος ο εφησυχασμός ότι οι δικτατορίες και οι χούντες αποτελούν παρελθόν.

Αρκεί μόνο να θυμηθούμε ότι μέχρι και την προηγούμενη θητεία της Βουλής και για εφτά χρόνια καθόντουσαν στα έδρανα Χρυσαυγίτες νεοναζί επειδή το ’12 κάποια κόμματα, χάριν της εξουσίας, εξωθούσαν τον κόσμο να συναγελάζεται με τους φασίστες στις πλατείες της χώρας και χωρίς αιδώ ισχυριζόντουσαν ότι η Χούντα δεν έπεσε του ’74.
Αυτοί οι γελοίοι τύποι έπαιξαν την τύχη της Δημοκρατίας στην χώρα κορώνα-γράμματα και πράγματι υπήρξαμε τυχεροί που τα επακόλουθα των πράξεων τους είχαν μόνο οικονομικές επιπτώσεις.

Η μνήμη είναι ο καλύτερος σύμμαχος.
Δεν ξεχνούμε τους στρατιωτικούς, τον Παπαδόπουλο, τον Ιωαννίδη, τους υπόλοιπους φονιάδες και τους συνεργούς τους στην Κύπρο.
Θέλουμε να διαφυλάξουμε τη Δημοκρατία στην χώρα που την γέννησε γι’ αυτό δεν ξεχνούμε τον πόνο και την κατάντια της χώρας μας εκείνα τα εφτά γύψινα χρόνια.

Η Δημοκρατία δεν είναι δεδομένη.
Χρειάζονται μόνιμοι και διαρκείς αγώνες, θωράκιση και επαγρύπνηση.
Μόνο έτσι θα έχουμε Δημοκρατία και μόνο έτσι θα βρουν ανάπαυση όλοι αυτοί που θυσιάστηκαν για την απολαμβάνουμε εμείς σήμερα.

*η φωτογραφία είναι από το αρχείο της Deutsche Welle

60 χρόνια ελληνική μετανάστευση στη Γερμανία (διήγημα)

Σαν σήμερα και πριν εξήντα χρόνια υπογράφηκε μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας η «Σύμβαση Περί Επιλογής και Τοποθετήσεως Ελλήνων Εργατών εις γερμανικάς επιχειρήσεις».
Πότε πέρασαν 60 χρόνια; Ήταν σαν χτες. Ακόμα ήμουν παιδί και ζούσα στο χωριό. Ακούσαμε για τη συμφωνία και θέλησα να πάω αμέσως να δηλωθώ, έπρεπε να φύγω. Γιατί είχα όρεξη, ήθελα να δουλέψω και να βοηθήσω την οικογένεια μου. Να χορτάσω εγώ ψωμί, να χορτάσουν και αυτοί. Δεν άντεχα άλλο την ανέχεια. Σιχάθηκα την φτώχια. Κάπου μακριά θα τα κατάφερνα, έπρεπε όμως να περιμένω να ενηλικιωθώ.
Ο πατέρας μου δεν ήθελε να ψάξω την τύχη μου κοντά σε αυτούς που μας πολέμησαν, μας φαρμάκωσαν και μας σκότωσαν. Αυτοί, έλεγε, δεν θα σου δώσουν ψωμί αλλά φαρμάκι.
Έτσι πατέρα, όπως μου τα έλεγες. Μόνο που δεν στο ομολόγησα ποτέ. Φαρμάκι το ψωμί στα ξένα, φαρμάκι και το νερό.
Το 1963 μόλις έγινα 18 χρονών, και αφού έκανα τις απαραίτητες εξετάσεις στη Θεσσαλονίκη και τις πέρασα «επιτυχώς», παρακαλούσα μέρα νύχτα να μην στραβώσει κάτι με τη σύμβαση μέχρι τη μέρα που θα έφευγα.
Στην αρχή αποφάσισα να περάσω πρώτα σε μια Σμυρνιά θεία μου που η προσφυγιά την πήγε στη Θήβα. Να μου έδινε μερικούς παράδες και να φύγω από τον Πειραιά, να έφτανα με το καράβι «Κολοκοτρώνης» στο Μπρίντεζι και από εκεί με τρένο στο Μόναχο.
Φοβήθηκα τη θάλασσα, δεν την ήξερα καθόλου. Τσουβαλιάστηκα λοιπόν μαζί με άλλους ταλαίπωρους στο τρένο Hellas, το οποίο έφυγε από την Θεσσαλονίκη ένα Σάββατο πρωί, φορτωμένο με απελπισία και όνειρα.
Δυόμιση μέρες αργότερα, μουδιασμένος, φοβισμένος αλλά κα ανακουφισμένος όταν είδα πως είμασταν στην γραμμή 11 του Μονάχου, άρα σωστά μας πήγε το τρένο -εκεί έφταναν όλοι από την Ελλάδα-, μπήκα στη σειρά να περπατήσω με τους άλλους στο κέντρο διαλογής και διανομής ανθρώπων.
Θυμάμαι ακόμα πως κοντοστάθηκα στην είσοδο μιας σκάλας που χανόταν στα βάθη της γης και τρόμαξα και είπα Στέργιο πού ήρθες, γιατί ήρθες; Με έσπρωξε τότε ένας κακομούτσουνος που μιλούσε και γερμανικά και μου είπε να κατέβω.
Δεν βαστώ, του λέω. Δεν έφαγα τίποτα δυο μέρες, έπεσε το ψωμί μου και οι ελιές μέσα στο τρένο και το πάτησαν οι άλλοι και είμαι νηστικός, ζαλίζομαι.
Γι’ αυτό ήρθες εδώ, μου απαντά, γιατί πεινούσες στο χωριό σου, προχώρα και περιμένουν και άλλοι στη σειρά.
Τον κοίταξα, κοίταξα και τα αμέτρητα σκαλοπάτια, κοίταξα και την βαλιτσούλα που κρατούσα και ήταν το μόνο πράγμα που είχε πάνω τις μυρωδιές του σπιτιού μου.
Αναμετρήθηκα με τον φόβο και άρχισα να κατεβαίνω τα αμέτρητα σκαλιά. Όταν σε 3 ώρες τα ανέβηκα πίσω, είχα πάρει ήδη τον επίτιμο τίτλο του Gastarbeiter.
H Στέργιος, ο πρωτότοκο γιός του Φώτη είναι και με χαρτί και σφραγίδα πια Gastarbeiter στη Nυρεμβέργη.
Οι Γερμανοί μας έλεγαν Gastarbeiter, γιατί μερικά χρόνια αργότερα όταν ήρθε ένας πολιτικός από την Ελλάδα και του κάναμε το καλωσόρισες σε μια γερμανική μπυραρία, μας είπε ότι είμαστε βιομηχανικοί εργάτες. Δηλαδή εγώ ήμουν βιομηχανικός εργάτης. Μεγαλεία!
Τι πάω και θυμάμαι τώρα. Εξήντα χρόνια και ακόμα κολλώ στις λεπτομέρειες. Τι άλλο από λεπτομέρεια μπορεί να είναι ότι εγώ ένα παλληκάρι δυο μέτρα, τους πρώτους τρεις μήνες έκλαιγα κάθε νύχτα μέχρι να με πάρει ο ύπνος γιατί μου έλειπαν η μάνα και ο πατέρας. Ή ότι για 2 χρόνια φοβόμουν να γελάσω δυνατά και να αστειευτώ, μην τυχόν πάει λάθος μήνυμα, από τους συγχωριανούς που δουλεύαμε μαζί, στην Μαρίνα μου και την πικράνω.
Λεπτομέρεια δεν είναι άλλωστε, πως όταν έστειλα το πρώτο έμβασμα στο χωριό, από τον πρώτο μήνα δηλαδή, η καρδιά μου κόντευε από την ικανοποίηση να ξεκολλήσει από τη θέση της.
Δεν έχω παράπονο. Εγώ σαν τους περισσότερους, ταλαιπωρηθήκαμε και ζήσαμε μια βαθιά και απόλυτη μοναξιά σε ένα ξένο και άφιλο περιβάλλον.
Είμασταν φτωχοί και δεν μας σήκωνε ο τόπος μας. Είμασταν φτωχοί και μας ανέχονταν στα ξένα.
Ο νόστος έγινε πληγή που μας βασάνιζε πολύ τις πρώτες δεκαετίες. Ακόμα και σήμερα είναι φορές που χανόμαστε σε σκέψεις που οδηγούν πίσω στις ρίζες μας, όταν ξυπόλητοι τρέχαμε στις αλάνες.
Ζήσαμε όμως και χαρές. Μετά και αφού βρήκαμε τη σειρά μας, όταν δηλαδή τα όνειρά μας έπαψαν να περιορίζονται σε ένα γεμάτο στομάχι και στα μηνιαία εμβάσματα στην οικογένεια, όταν πια οι Γερμανοί αποδέχτηκαν ότι είμαστε άνθρωποι και όχι «κομμάτια» που αύξαναν την παραγωγή και τον πλούτο της Γερμανίας, όταν οι δικοί μας στην Ελλάδα ξέχασαν το όνομά μας και μας φώναζαν «ο Γερμανός» ή «η Γερμανίδα» και μετρούσαν την αξία μας ανάλογα με το αμάξι που οδηγούσαμε, τότε ημέρεψε κάπως το μέσα μας.
Είναι πολλά τα χρόνια για να θυμηθώ πότε ακριβώς είπα στον εαυτό μου και στην γυναίκα μου την Μαρίνα, ότι η μοίρα μάς όρισε να είμαστε και εδώ και εκεί. Και εκεί και εδώ.
60 χρόνια είναι μια ζωή. Είναι και δυο και τρεις και πέντε ζωές, που ξεδιπλώνονται με τον νου σε άλλες χώρες και σε άλλε πολιτείες.
Προκόψαμε, να ‘ναι καλά η Γερμανία που μας έδωσε ψωμί. Πικρό μεν, ψωμί δε. Πρόκοψαν και τα παιδιά μας και ακόμα περισσότερο τα εγγόνια μας.
Κάναμε σπίτια στην Πατρίδα. Στέκονται όμως άδεια. Τα παιδιά μας είναι εδώ. Πίσω μας έμειναν μόνο αναμνήσεις.
Όπου γης και πατρίς άκουγα να λένε πριν φύγω από το χωριό. Έτσι πρέπει να είναι. Αλλιώς δεν θα βρει ποτέ ανάπαυση η ψυχή μας. Και εκεί και εδώ. Εδώ γιατί είναι η ζωή μας, εκεί γιατί είναι η μυρωδιά του δυόσμου, η αλμύρα της θάλασσας, η βουνίσια η ρίγανη και κάποιοι μαρμάρινοι σταυροί, αόρατα σχοινιά που μας κρατούν δεμένους με τους τόπους μας.
Μην με ρωτήσει όμως κανείς αν η μετανάστευση είναι ευλογία. Δεν είναι. Μάλλον είναι κατάρα. Επειδή, πάει παρέα με την φτώχεια την καταραμένη που με έδιωξε από το χωριό. Δεν ξέρω κιόλας, εγώ είμαι αγράμματος. Ξέρω μόνο να αγαπώ τον τόπο που με γέννησε και αυτόν που μου έδωσε ευκαιρίες. Ξέρω ότι και σήμερα και σε αυτή την ηλικία αν πεινούσαν τα παιδιά μου, τίποτα δεν θα με εμπόδιζε να έμπαινα και σε τρένο και σε βαπόρι και σε αεροπλάνο και σε βάρκα, αρκεί να μπορούσα να ζήσω τα παιδιά μου.
Τι είναι, λοιπόν, τα εξήντα χρόνια; Τίποτα. Ίσα που να ψήσεις ένα καφέ ελληνικό και να το πιεις. Ίσα με ένα λεπτό επιστροφής σε μια διαδρομή Ελλάδα – Γερμανία που σημάδεψε κοντά ενάμιση εκατομμύριο Έλληνες.



di;h

Auschwitz, ένα από τα κολαστήρια του 20ου αιώνα

Δυστυχώς, όσο παραστατικές και να είναι οι φωτογραφίες, μόνο κατά προσέγγιση μπορούν να αποθανατίσουν την φρίκη που βίωσαν εκατομμύρια ανθρώποι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως και κατά προσέγγιση μπορούν να αποδώσουν τον μισανθρωπισμό και ανώμαλο ψυχισμό των εμπνευστών της φρίκης.

Σαν σήμερα, ο κόκκινος στρατός μπαίνει στο κολαστήριο του Auschwitz και απελευθερώνει τους ελάχιστους έγκλειστους επιζήσαντες. Ανάμεσά τους Εβραίοι, Ρομά και Σίντι, ανάπηροι, ομοφυλόφιλοι, αλλόφιλοι, αλλόθρησκοι και οποιοσδήποτε άλλος δεν είχε τα χαρακτηριστικά της αρίας φυλής.

Παρόλο που μόνο 75 χρόνια μας χωρίζουν από το τέλος του β' παγκόσμιου πολέμου -και ακόμα βρίσκονται εν ζωή θύματα που βίωσαν την θηριωδία-, η δίψα για εξουσία και επικυριαρχία των δυνατών επί των αδυνάτων, απειλεί τη διασάλευση της Δημοκρατίας και της ειρηνικής συμβίωσης των λαών.

Ας παλαίψουμε και ας αγωνιστούμε.
Ενωμένοι μπορούμε να αποτρέψουμε τον φασισμό.
Ενωμένοι μπορούμε να διασφαλίσουμε την Δημοκρατία και την Είρηνη.

Η γη είναι πολύ μεγάλη. Χωρά όλες τις φυλές, όλες τις θρησκείες και όλους τους ανθρώπους. Μας χωρά όλους και αξίζει σε όλους να έχουμε τις ίδιες ευκαρίες, τις ίδιες ελευθερίες και τα ίδια δικαιώματα.